Kolagen je posljednjih godina postao jedan od najpopularnijih dodataka ishrani, a police drogerija i apoteka preplavljene su raznim prahovima, kapsulama i napicima koji obećavaju elastičniju kožu, jaču kosu i zdravije zglobove. Ali koliko su ta obećanja zaista utemeljena na nauci?
Šta je zapravo kolagen?
Kolagen je najzastupljeniji protein u ljudskom tijelu – čini osnovu kože, kostiju, zglobova i vezivnog tkiva. Nakon 25. godine, prirodna proizvodnja kolagena počinje da opada, što se odražava na čvrstoću kože i zdravlje zglobova. Upravo tu nastupa industrija – proizvodeći tzv. hidrolizovani kolagen iz životinjskih izvora (najčešće goveda, svinja ili riba), koji je razbijen na manje peptide kako bi se lakše apsorbovao u organizmu.
Može li oralni kolagen zaista poboljšati izgled kože?
Neka istraživanja – uglavnom manjih razmjera i često finansirana od strane proizvođača – pokazuju da uzimanje kolagena tokom osam do dvanaest sedmica može blago poboljšati hidrataciju i elastičnost kože. Međutim, dermatolozi su oprezni. Dr. Yael Adler upozorava da „čuda ne postoje“ i ističe da kolagen može pomoći u smanjenju sitnih bora izazvanih suvom kožom, ali ne može „zategnuti ono što već visi“.
Pomaže li kod bolova u zglobovima?
Kod fizički aktivnih osoba i onih u ranim fazama osteoartritisa, kolagen može donijeti blago olakšanje bolova u koljenima, pokazuju određene studije. Međutim, ne postoje uvjerljivi dokazi da kolagen značajno utiče na tok degenerativnih bolesti zglobova. Prema njemačkom potrošačkom centru, efekti su skromni i daleko od revolucionarnih.
Veganski kolagen? Ne postoji.
Proizvodi koji se prodaju kao „biljni kolagen“ zapravo ne sadrže pravi kolagen, već mješavine aminokiselina, vitamina i minerala koji samo podržavaju prirodnu proizvodnju kolagena u tijelu.
Postoje li rizici?
U većini slučajeva, dodaci kolagena se dobro podnose. Međutim, osobe alergične na ribu ili svinjetinu treba da obrate pažnju na porijeklo proizvoda. Neke nuspojave poput nadutosti, problema s varenjem ili osipa mogu se javiti, naročito kada se kolagen kombinuje sa drugim dodacima (biotin, cink, piperin). Trudnicama i osobama sa hroničnim bolestima savjetuje se prethodna konsultacija s ljekarom.
Prirodni put: prehrana i način života
Umjesto oslanjanja na skupe suplemente, kolagen se može podstaći pravilnom ishranom:
Proteini iz mesa, ribe, jaja i mahunarki obezbjeđuju ključne aminokiseline.
Vitamin C, cink i bakar – prisutni u paprici, citrusima, orasima i žitaricama – podstiču sintezu kolagena.
Tradicionalna supa od kostiju je prirodni izvor kolagena i hijaluronske kiseline.
Pored ishrane, važno je izbjegavati faktore koji uništavaju kolagen: pušenje, stres i prekomjerno izlaganje suncu, dok fizička aktivnost i trening snage pozitivno utiču na njegovo stvaranje.
Zaključak: Kolagen da, ali sa rezervom
Oralni kolagen nije magično rješenje za podmlađivanje, ali može imati skromne benefite za kožu i zglobove. Ključ je u kvalitetu proizvoda, ali i realnim očekivanjima. Prava njega dolazi iznutra – kroz uravnoteženu ishranu, zdrav stil života i redovno kretanje, a ne samo kroz sadržaj čaše ili kapsule.
Izvor:Nezavisne novine
Tekst objavila:Ljilja Rabrenović
