Rusi svračak (Lanius collurio) je ptica vrapčarka koja se hrani mesom i pripada porodici svračaka Laniidae. Živi u većem dijelu Evrope osim Velike Britanije, dijela Iberijskog, Skandinavskog poluostrva, kao i u Maloj Aziji i zapadnoj Aziji u različitim otvorenim i mozaičnim staništima kao što su vrtovi, gajevi, livade i pašnjaci sa žbunjem, stepe, savane, pustinje i polupustinje, poljoprivredna područja. Zimi se seli u podsaharsku Afriku.
Ime roda Lanius, potiče od latinske riječi koja znači mesar, a neke vrste svračaka poznate su i kao ptice mesožderke zbog njihovih navika ishrane. Specifični epitet collurio potiče iz starogrčkog jezika, ptice koju je spomenuo Aristotel.
Rusi svračak je dug šesnaest do osamnaest centimetara. Tijelo je pretežno sivo, leđni dio kestenjastobraon boje, a rep crno-bijeli. Glava je siva i ima neobičnu crnu prugu preko očiju. Kod ženki i mladih ptica gornji i donji djelovi tijela su prošarani, braon boje. Noge i kandže su jake.
Vrijeme gnežđenja rusog svračka traje od kraja maja do sredine juna. Mužjak tokom udvaranja izvodi ples i hrani partnerku. Gnijezdo pravi sakriveno u gustom trnovitom žbunju ili na drvetu uz stablo na visini pola metra do pet metara od grančica, korijenja i trave, a oblaže mekšom mahovinom, lišajevima, dlakom. Ženka polaže pet do šest jaja na kojima sjedi oko dvije nedjelje. Nakon što se izlegnu ptići u gnijezdu ostaju do dvadeset dana.
Rusi svračak je spretan lovac i traži otvorena staništa za lov. On lovi plijen slično kao ptice grabljivice, sjedeći na uzvišenom mjestu, odakle posmatra gdje će nešto da se mrdne. Kada spazi žrtvu, slijeće sa osmatračnice i svojim zakrivljenim, zašiljenim kljunom hvata i ubija veći plen jednim udarcem po glavi ili se zalijeće i u vazduhu vešto hvata insekte. Hrani se velikim insektima, malim pticama, žabama, glodarima i gušterima. Nepojedenu lovinu nabada na trnje, oštre grančice ili šiljati dio metalne žice i služi mu kao zaliha hrane. Zbog ovakve prakse dobio je nadimak ptica mesar.
Zbog intenziviranja poljoprivrede i nestanka staništa evropska populacija rusih svračaka blago opada. Spada u ugrožene vrste ptica.
Izvor i foto: Cdm
Tekst objavila: Ljilja Brajković
