Čaj od bijelog sleza može da bude dobar saveznik u borbi protiv prehlade. Bijeli slez (Althaea officinalis) je višegodišnja zeljasta biljka iz familije slezova (Malvaceae).
Misli se da je bijeli slez poreklom iz zemalja oko Kaspijskog, Crnog i istočnih obala Sredozemskog mora. Odatle se raširio čak u Australiju i Ameriku. U mnogim zemljama zapadne i srednje Evrope gaji se zbog korijena, lista i cvjeta, koji se upotrebljavaju u medicini.
Bijeli slez je jedna od najstarijih ljekovitih biljaka, a visok je 1-2 m. Cijela biljka je obrasla gustim svilastim dlakama, tako da su listovi srebrnobijeličasti i meki poput kadife. Voli laku, duboku, vlažnu zemlju, a najviše rječni nanos, koji je povremeno poplavljen. Stablo je uspravno, jednostavno ili razgranato i pri dnu odrvenjeno. Listovi su spiralno poređani, a iz njihovih pazuha pri vrhu stabljike i ogranaka izbijaju cvasti bijelo-ružičastih, 1-2 cm velikih cvjetova. Cvjeta preko cijelog ljeta.
Upotreba bijelog sleza
Propisuje upotrebu korjena i lista bijelog sleza. Narod upotrebljava i cvijet (Flos Althaeae). Korijen iskopan prve godine je najbolji, jer sadrži najviše sluzi. Starenjem postaje, sve deblji, ali i sve tvrđi, vlaknastiji, drvenastiji i lošiji. Pošto se korjen izvadi i odsječe deblje korjenje, glava se razreže na onoliko djelova koliko na njoj ima pupoljaka, vrati u zemlju i zatrpa da bi naredne godine dala novo korenje. Sjeckanje korena vrši se posle sušenja. Često se dešava da nestručni biljari suše koren na suviše visokoj temperaturi, zbog čega korjen potamni, a sluz i skrob se razlože, ili suše neoguljeno korenje.
Bijeli slez se kod nas i u inostranstvu često upotrebljava. Zbog velike količine izvrsne sluzi daje se protiv upala organa za disanje i ždrijela, interno ili za ispiranje usta i nosa. Isjeckan korjen drži se oko dva sata u hladnoj vodi (nikako u ključaloj) i za to vrijeme češće promješa. Na taj način se ekstrahuje samo sluz. Kuvanje korjena (dekokt) nije dobro, jer se time izvlači i skrob, tečnost je gušća, ali je mutnija i brzo se pokvari. Kao vrlo blago sluzno sredstvo daje se i protiv proliva, za zapiranje mokraćno-polnih organa, za obloge na upaljena mjesta itd. Često se protiv kašlja pripisuje sirup od bijelog sleza, naročito u dječijoj praksi.
U korjenu bijelog sleza ima oko 30-35% sluzi, oko 10% pektina, oko 35% skroba, do 10% saharoze, malo invertnog šećera, oko 2% asparagina, betaina, 1,5% masnog ulja itd. Pepela ostaje najviše 7%, u pepelu ima mnogo fosfata. Najviše sluzi ima u oktobru, na kraju vegetacije, zbog čega koren u to doba treba vaditi. Bijeli slez je lijek, može biti i hrana, pa čak i otrov. U osušenom korenu bijelog sleza ima mnogo hranljivih materija, oko 75% raznih ugljenih hidrata.
Izvor i foto:Kolektiv.me
Tekst objavila:Jasminka Mulić
