U svijetu se današnji dan, 9. maj, obilježava kao Dan pobjede nad fašizmom. Naime, 1945. godine njemački feldmaršal Vilhelm Kajtel potpisao je u Berlinu završni dokument o okončanju Drugog svjetskog rata.
U ime saveznika dokument su potpisali sovjetski maršal Georgij Žukov i britanski general Artur Teder.Drugi svjetski rat bio je totalni rat, jer su u njemu bile angažovane sve ljudske snage i sva materijalna sredstva ratujućih država. U njemu je učestvovala 61 zemlja s dvije milijarde i 100 miliona stanovnika, što je tada činilo 96 odsto svjetskog stanovništva.Borbenim dejstvima bila je zahvaćena teritorija 40 zemalja, a u sklopu ratnih oružanih snaga učestvovalo je oko 110 miliona ljudi.U Drugom svjetskom ratu život je izgubilo oko 50 miliona ljudi, od čega gotovo 31 milion civila.Najveći gubitak – 20 milona, ili 11,4 odsto od ukupnog stanovništva imao je Sovjetski savez, koji je podnio i najveći teret rata. U Jugoslaviji je poginulo oko 1.700.000 ljudi. Štete od ratnog razaranja procijenjene su na 260 milijardi dolara samo u Evropi, a stvarni rashodi na vođenje rata iznosili su hiljadu i 384 milijarde američkih dolara.Kao dio jedinstvene jugoslovenske države, Crna Gora je u Drugom svjetskom ratu dijelila sudbinu Jugoslavije.
Kasnije izvedeni bilansi pokazali su da je u njoj tokom rata poginulo 37.000 ljudi, odnosno 10 odsto stanovništva.Poginulo je oko 14.500 partizanskih boraca i približno toliko na strani četnika i drugih kolaboracionista. Ukupni demografski gubitak stanovništva Crne Gore u tom periodu iznosio je oko 103.000 ako se u obzir uzmu raseljeni i prosječni prirodni priraštaj. Ratna šteta procijenjena je na 43 milijarde i 813 miliona dinara.Zahvaljujući pobjedniku (partizanskom pokretu), Crna Gora je u Federativnu Jugoslaviju ušla s ogromnim moralnim kapitalom – najmasovnijim (Trinaestojulskim) ustankom kao fenomenom u evropskim razmjerama.U zemljama EU poseban značaj ima Dan Evrope kao dan koji je označio prekretnicu u odnosima evropskih zemalja i otvorio put stvaranju zajednice država na tom kontinentu, dok je u Rusiji težište na proslavi Dana pobjede u Drugom svjetskom ratu.Zemlje EU i još neke evropske zemlje Dan pobjede nad fažizmom obilježile su 8. maja, dok ga Rusija i još neke zemlje slave 9. maja. Dan pobjede nad fašizmom slavi se u znak sjećanja na dan kada je nacistička Njemačka potpisala kapitulaciju u Drugom svjetskom ratu 1945.Rusija 9. maja organizuje tradicionalnu vojnu paradu na Crvenom trgu u Moskvi, na kojoj prikazuje vojna dostignuća.
Izvor: Rtcg
