Zimi, Neneti žive južno od delte rijeke Ob, a zatim se sele na sjever poluostrva Jamal, gdje su njihovi ljetnji pašnjaci....

Između Bijelog mora i poluostrva Tajmir žive Neneti, pleme koje se nazivaju i Samojedi ili Juraci, a njihov način života fascinira iz više razloga. Jedna od njih je preživljavanje u surovom okruženju, na suludo niskim temperaturama. Godišnje Neneci prelaze dvije hiljade kilometara da bi migrirali sa ljetnjih na zimske pašnjake, pomjerajući svoje kampove.

Zimi, Neneti žive južno od delte rijeke Ob, a zatim se sele na sjever poluostrva Jamal, gdje imaju ljetnje pašnjake. Poluostrvo Jamal, koje je okruženo Arktičkim okeanom, na nenetskom jeziku znači „ivica svijeta“, što otkriva ponešto o ovom negostoljubivom regionu, gdje temperature padaju i do minus pedeset stepeni Celzijusa. Neneci na tom području žive više od hiljadu godina, prije svega zahvaljujući irvasima koji ih grijeju i hrane.

Irvas kao kućni ljubimac

Zanimljivo je kako mogu prepoznati pojedinačne životinje u krdu, a svaka porodica ima svoju posebnu prostoriju koja je oslobođena vuče saonica. Taj irvas je kao kućni ljubimac koji živi u porodici kao pas.

Irvasi obezbjeđuju Nencima sve što im je potrebno za preživljavanje. Svoje domove pokrivaju kožom kako bi se zaštitili od hladnoće, a krzno koriste za izradu odjeće kao što su kaputi i čizme i ćebad. Od kostiju se pravi posuđe i djelovi saonicaa, a meso se jede sirovo, kuvano ili zamrznuto. Krv irvasa je posebno cijenjena kao bogat izvor vitamina. Pored irvasa, Neneti jedu i ribu, najčešće smrznutu.

Život u šatoru

Plemenski domovi su šatori od kostiju i kože, a njihova konstrukcija se može sklopiti i rastaviti za manje od dva sata. Zahvaljujući odličnoj toplotnoj izolaciji, napravljenoj od kože irvasa, u šatoru je toplo i udobno čak i kada se spoljna temperatura spusti na desetine stepeni ispod nule.

Kad im zatreba voda, žene iz plemena izlaze iz šatora sa malim sankama i lopatom. Očistiti snijeg koji sakupljaju i zagrijevaju u loncu na vatri da se otopi, a tu vodu koriste i za piće.

Nema odmora

Neneti nemaju slobodne vikende jer briga o irvasima i skupljanje hrane zahtijevaju svakodnevne aktivnosti. Od posla se odmaraju samo jednom godišnje, kada se cijela zajednica okupi na trkama saonica.

Pošto se snijeg na Arktiku topi brže nego ranije, Neneti moraju da prilagode svoje rute klimatskim promjenama kako bi irvasi imali šta da jedu. Irvasi se uglavnom hrane lišajevima koji rastu ispod debelog sloja snijega, a njihov oštar njuh omogućava im da traže i pronalaze hranu.

Male jame koje je za sobom ostavilo krdo irvasa su nevjerovatan prizor na snijegu.

Izvor i foto: Analitika

Tekst objavila: Ljilja Brajković