Kako se navodi u novoj geološkoj studiji grad Njujork tone, a njegovi neboderi mu "pomažu".
Satelitski podaci pokazuju da se otisak grada urušava u Zemlju.
U tehničkoj terminologiji slijeganje tla ili postepeno potonuće Zemljine površine nastaje kada meki sedimentni slojevi stijena počnu da se pomjeraju zbog opterećenja koje trpe. Njujork tone brzinom od 1-2 milimetra godišnje, pokazalo je istraživanje, a pod težinom svojih visokih zgrada.
Nekoliko milimetara možda ne zvuči mnogo, ali neki djelovi grada tonu mnogo brže, u poređenju sa tektonskim pločama koje se pomjeraju kao posljedica topljenja glečera. Zbog toga se radi na strategijama koje bi zaštitile ovaj grad koji ima oko 8 miliona stanovnika, od poplava i opasnosti porasta nivoa mora.
Očekuje se da će prosječna globalna temperatura tokom jedne od narednih pet godina najvjerovatnije za 1,5 stepeni Celzijusa biti viša od prosjeka, navode iz Svjetske meteorološke organizacije.
U izvještaju SMO se takođe tvrdi, sa vjerovatnoćom od 98 odsto, da će jedna od narednih pet godina biti najtoplija od kada se bilježe mjerenja.
"Suština je i da se podigne svijest građana kao i investitora koja bi ukazala na to da svaka visoka zgrada izgrađena na obali mora, rijeke ili jezera mogla bi da doprinese budućem riziku od poplava“, rekao je geolog Tom Parsons iz Geološkog zavoda Sjedinjenih Država i njegove kolege sa Univerziteta Rod Ajland.
U novoj studiji, Parsons i njegove kolege izračunali su ukupnu kumulativnu masu više od milion zgrada u Njujorku, koja iznosi 764 milijardi kilograma. Grad su podijelili na mrežu kvadrata veličine 100 puta 100 metara i pretvorili masu zgrade u pritisak na tlo uzimajući u obzir i gravitaciju. U geološkim procjenama uzeta je u obzir samo masa zgrada bez puteva, trotoara, mostova, željezničke pruge i drugih popločanih područja Njujorka.
Čak i sa tim ograničenjima, novi proračuni ističu složenu površinsku geologiju ispod Njujorka koja se sastoji od naslaga pijeska, mulja i gline i mekanih stijena. Istraživači su pokazali da su tla bogata glinom koja se vještački dreniraju posebno sklona slijeganju tla.
Upoređujući ove modele sa satelitskim podacima koji mjere visinu površine kopna, tim je mapirao njegove procjene slijeganja terena širom grada.
Povećana urbanizacija, uključujući odvodnjavanje i pumpanje podzemnih voda, mogla bi samo da doprinese problemu slijeganja tla u Njujorku, upozoravaju istraživači.
Na svijetu postoje i drugi primjeri, kao što je glavni grad Indonezije, Džakarta za koju se predviđa da do 2050. godine bude pod vodom. Pojedini djelovi grada počeli bi da tonu za oko 11 centimetara na godišnjem nivou. Zbog toga više od 30 miliona stanovnika razmišlja o preseljenju.
Poređenja radi, Njujork je na trećem mjestu po izloženosti budućim poplavama. Veći dio donjeg Menhetna leži na samo jedan do dva metra iznad trenutnog nivoa mora. Uragani iz 2012. (Sandi) i 2021. (Ida) takođe su pokazali koliko brzo bi uglavnom popločani grad mogao da bude poplavljen vodom.
Studija iz 2022. godine koja je proučavale gradove, napominje da je čak 99 gradova širom svijeta u opasnosti od slijeganje tla, koje je veći problem u poređenju sa porastom nivoa
Izvor i foto: Kolektiv. Me
Tekst objavila: Ljilja Brajković
